Lezen: Jeremia 17: 5-8
Lucas 6:17-26
Gemeente
Populisme, dat is het toverwoord van deze dagen. Mooie woorden en mooie verhalen over onderdrukking en vrijheid. En o wat worden we onderdrukt. We mochten niet eens naar de kerk. Vrijheid moeten we hebben, volledige vrijheid. We worden telkens opnieuw verleid achter mensen aan te lopen die ons een schitterende toekomst beloven. We doen het zo gemakkelijk, luisteren naar mensen die het beter weten. Opinieleiders worden ze tegenwoordig genoemd. Uren aan televisiezendtijd worden er aan hen besteed.
Maar werden we wel onderdrukt? Door wie dan? Door een door ons zelf gekozen parlement? Door onze eigen kerkenraad die net als alle PKN kerken in Nederland besloot online te gaan? Natuurlijk niet. In alle vrijheid kozen we er voor andere mensen niet ziek te maken, kozen we er voor ons te laten vaccineren en daarmee onze naaste lief te hebben als onszelf. En die onlinediensten waren zo slecht nog niet. Ik kom ook veel in kerken waar geen online verbinding is en in andere kerken werden die diensten door de week opgenomen. Op zondagmorgen kon ik dus online kijken. Naar de diensten uit de Regenboogkerk en Winkel die samen met Broek op Langedijk en Harenkarspel de diensten verzorgden. Dat was een vrijheid die ongekend was. Iedereen werd jalours en ja hoor. Gisteren was de Lucaskerk op de Nationale televisie.
We blijven dus gewoon maar de Bijbel lezen want uit die verhalen komt naar voren hoe de wereld in elkaar zit en wat we hebben te doen. Vroeger zei men wel dat God zich openbaart in zijn Woord maar dat is toch wat kort door de bocht en iets te eenvoudig. Die opinieleiders verkondigen de waan van de dag het zijn, net als wij allen, mensen met een beperkt blikveld, die vooral door de mode wordt bepaald. Het volk van Juda had daar ook last van. Vruchtbaarheid, daar ging het bij hen om. Goede oogsten en een overdadige rijkdom. Tegenwoordig trekken we gestreepte pakken aan en rijden we in SUV’s of andere dure auto’s. Dit gedeelte uit Jeremia waarschuwt ons voor het maken van eigen goden. Niet winst en profijt moeten ons gedrag bepalen, maar eerlijk delen en zorgen voor elkaar. De dorre struik die weggespoeld wordt in een stortbui en de boom geworteld aan stromend water moeten zelfs stedelingen onder ons nog kunnen aanspreken. Zoek daarom naar mensen met wie je kunt delen, die je kunt bevrijden van de zucht naar meer en steeds meer, of die je echt nodig hebben die je met je eigen lichaam en gedrag kan beschermen. Dat levert uiteindelijk veel en veel meer op.
Jezus van Nazareth was ook zo’n opinieleider. Hij hield de mensen voor hoe zich te gedragen. Maar ze kwamen met zo veel dat hij soms geen tijd had om te eten. Daarmee kun je de hele wereld dus niet bereiken. Hij was daarom een nacht gaan bidden. En vroeg in de morgen wees hij 12 volgelingen aan die zijn eerste afgezanten zouden zijn en die hij zou onderwijzen.
Die afgezanten staan bij Lucas echter niet boven de menigte maar er tussen. Heel nadrukkelijk wordt verteld dat Jezus de berg afkwam. Jezus bad nooit in het openbaar, maar trok zich altijd terug om te bidden. Dat gaat nu eenmaal beter in de stilte dan in de drukte vooraan in de kerk, op de TV of de hoek van de straat.
Gezanten die mooi bidden zodat iedereen het kan horen, ja die zelfs oproepen om met hen mee te bidden tot God, zijn dan ook geen afgezanten van Jezus van Nazareth. Het beeld van het genezen van mensen in een grote menigte en van een grote menigte van mensen is iets wat typisch voor het Evangelie van Lucas is. Die mensen verzamelden zich rond Jezus, zijn afgezanten, zijn leerlingen en iedereen die met die beweging mee wilde doen. Die nadruk op de Liefde maakte dat er kracht van Jezus uit ging. Nooit hoefde je je buitengesloten te voelen. Nooit had je het gevoel niet mee te kunnen komen, niet gezien of niet gehoord te worden. Nee lammen gingen lopen, blinden konden zien en doven konden horen werd er gezegd. Mee doen in een beweging die zich bekommerd om medemensen kunnen we nog steeds, zeker als je arm bent, dan heb je immers niets te verliezen. Gewoon vandaag je medemensen gaan helpen. Ogen open, oren open en in beweging komen. Daar gaat altijd kracht van uit.
Voor mensen die regelmatig collecteren voor een goed doel is het een bekend verschijnsel, je haalt meer op in een wijk met arme bewoners dan in een wijk met rijke medemensen. Arme mensen hebben nu eenmaal niets anders te verliezen dan de liefde voor elkaar en die liefde hebben ze hard nodig om te kunnen overleven. De armen weten hoe het is om door de woestijn te trekken, je hebt elkaar en de liefde voor elkaar, meer dan hard nodig. Jezus van Nazareth wist dat en spreekt hen in dit gedeelte moed in.
“Gelukkig zijn jullie” vertaalt ook de Nieuwste Bijbelvertaling uit 2021. “Zalig” heette dat in oudere vertalingen en trouwens ook nog in de Naardense Bijbel. “Makarios” staat er in de oorspronkelijk Griekse tekst en ouderen onder ons denken gelijk aan een Cypriotische Bisschop die zijn volk vrij maakte van Griekse en Turkse overheersing en naar onafhankelijkheid voerde. Tegenwoordig moeten we de mensen van zijn eiland helpen, ze dreigen anders zo arm te worden dat wij er last van krijgen. En we mogen hopen dat de mensen op het eiland elkaar weer gaan verstaan zoals ze onder Makarios deden en weer een land weten te vormen.
Maar ook zonder dat we er last van kunnen krijgen zouden we moeten willen dat er handen uitgestoken worden om de armen in Europa te helpen. Want ook economische verschillen kunnen tot oorlog leiden. Prestige en macht zijn andere factoren waar we in deze dagen rekening mee moeten houden. Maar de Bijbel kiest voor de vredestichters, voor hen die hongeren en dorsten naar gerechtigheid. Wij kunnen kiezen, waar kiezen we voor, voor de macht van het uiterlijk vertoon en de mooie woorden, of voor de liefde voor de naaste zonder er wat voor terug te vragen. Elke dag kunnen we daar weer opnieuw mee beginnen, ook vandaag.
De Bijbel belooft ons dat de gelukkigen die door Jezus gelukkig zijn verklaard en die zoals Jeremia ons voor houd niet achter de mooie woorden van de waan van de dag aanlopen het uiteindelijk zullen winnen. Dat de aarde uiteindelijk een paradijs zal worden waar alle leed geleden en elke strijd gestreden is. Dan wordt de aarde zo mooi dat God hier zelf zal willen wonen. Laten wij afgevaardigden zijn van die beweging en proberen iedereen daarin mee te krijgen.
Amen
Preken 
Geef een reactie